Grensoverschrijdend gedrag kent geen plaats in de voetbalwereld. Toch gebeurt het nog te vaak dat spelers, scheidsrechters of andere clubmedewerkers hier het slachtoffer van worden. De rol van de club-API is cruciaal bij de eerste opvang van slachtoffers of bij het tijdig tussenkomen in conflictsituaties. De aanwezigheid van een vertrouwenspersoon stelt de club in staat om tijdig en correct op te treden wanneer er signalen van problematisch gedrag opduiken en om de integriteit van iedere speler, coach, ouder of clubmedewerker te bewaren. KFC Alken wil zorg dragen voor een veilig voetbalklimaat, en de club draagt daar specifieke verantwoordelijkheden. Het is onze rol kinderen te beschermen in het voetbal op elk niveau.
We onderscheiden vijf categorieën van mogelijk grensoverschrijdend gedrag. Dit zijn de categorieën en definities die UEFA, KBVB en Voetbal Vlaanderen hanteert.
Fysiek grensoverschrijdend gedrag is vaak de meest makkelijk te herkennen vorm. Fysiek grensoverschrijdend gedrag kan gaan over, maar is niet beperkt tot alle vormen van slaan, schudden, branden, knijpen, bijten, stikken, gooien, in elkaar slaan of elke andere actie die fysieke schade of pijn veroorzaakt of een merkteken achterlaat.
Voorbeelden in voetbal:
Seksueel grensoverschrijdend gedrag bij kinderen is elke vorm van seksueel contact tussen een volwassene en iemand jonger dan 16 jaar oud, tussen een significant ouder kind en een jonger kind of als de ene persoon meer macht heeft dan de andere door zijn/haar functie en sociale status, onafhankelijk van leeftijd. Het is ook grensoverschrijdend om seksueel getinte foto’s te nemen van kinderen, kinderen te betrekken bij het bekijken van seksuele beelden of activiteiten, of om kinderen aan te moedigen om zich op ongepaste seksuele wijze te gedragen. Het maken van ongewenste opmerkingen, vooral seksueel getint, is ook een vorm van seksueel grensoverschrijdend gedrag en wordt vaak seksuele intimidatie genoemd. Ook als iemand jonger dan 16 jaar toestemt met een seksuele relatie, wordt dit nog steeds als seksueel grensoverschrijdend gedrag aanschouwd.
Voorbeelden in voetbal:
Emotioneel grensoverschrijdend gedrag gebeurt wanneer een belangrijke volwassene in de omgeving van het kind hem/haar continu bekritiseert of op zo’n manier behandelt of afdankt tot hun zelfvertrouwen en gevoelens van zelf-waarde beschadigd zijn. Steeds grappen maken over iemand kan ook een vorm van grensoverschrijdend gedrag zijn. Dit wil niet zeggen dat een kind nooit kritiek mag krijgen of dat er geen grappen mogen gemaakt worden. Kritiek is belangrijk voor kinderen om te leren en zichzelf te verbeteren. Net zoals grappen en lachen kan helpen om een band te vormen tussen mensen en het teamgevoel kan aanwakkeren. Het verschil is echter dat emotioneel geweld te ver gaat en als kwetsend wordt ervaren. Kritiek is niet meer motiverend en grappen niet meer grappig. Emotioneel grensoverschrijdend gedrag kan pijn doen en schade veroorzaken, net zoals bij fysiek grensoverschrijdend gedrag. De intentie van de dader speelt hierbij ook een belangrijke rol.
Voorbeelden in voetbal:
Verwaarlozing gebeurt wanneer een volwassene onvoldoende emotionele steun biedt en vrijwillig en consistent zeer weinig tot geen aandacht heeft voor een kind. Verwaarlozing gebeurt ook wanneer een kind onvoldoende eten, kledij, een huis, medische verzorging of supervisie krijgt.
Voorbeelden in voetbal:
Hoewel grensoverschrijdend gedrag meestal wordt bekeken als iets dat een volwassene doet richting een kind, kunnen medesporters ook grensoverschrijdend gedrag plegen. Grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling wordt vaak ‘pesten’ genoemd. Het onderscheid met plagen is dat pestgedrag ongewenst is, herhaaldelijk en met opzet plaatsvindt en dat het veelal gebeurt vanuit een ongelijke machtsverhouding. Pesten kan verschillende vormen aannemen. Het kan gaan over fysieke daden zoals slaan; online activiteiten zoals grensoverschrijdende berichten, commentaren of foto’s die op sociale media worden gepost; schade aan of diefstal van bezittingen; beledigen. Pesten kan gebaseerd zijn op iemands gender, etniciteit, seksualiteit of beperking of hun sportvaardigheden.
Volwassenen proberen pestgedrag soms te minimaliseren en gaan ervan uit dat het minder ernstig is omdat het gebeurt tussen kinderen. Pesten kan echter schade veroorzaken. Daarom is het belangrijk om een cultuur te creëren waarin iedereen weet dat pesten niet wordt getolereerd en die toelaat om het meteen te doen stoppen wanneer het begint.
Wanneer we spreken over acties binnen de club focussen we ons op acties om een veilig voetbalklimaat te creëren bij alle voetbalactiviteiten en voetbal gerelateerde evenementen voor kinderen georganiseerd door de club.
De club heeft een aanspreekpunt integriteit (API). Hij is het aanspreekpunt en bouwt deze organisatie constant verder uit en houdt die up-to-date. De API zorgt voor een laagdrempelig en vertrouwelijk contact.
Contactgegevens API KFC Alken:
KFC Alken volgt de ethische code “naast het veld” van de voetbalbond en communiceert de basisprincipes van deze ethische code. De code en de basisprincipes zijn beschikbaar op de website en worden uitgedragen door de club API.
KFC Alken gebruikt de definities van UEFA voor fysiek, psychisch, seksueel grensoverschrijdend gedrag en verwaarlozing.
KFC Alken bewaakt de regels rond privacy en GDPR (privacyverklaring).
Elk reactieplan is verschillend van club tot club en heeft als doel gepast en snel te reageren op meldingen van grensoverschrijdend gedrag.
Vaststelling grensoverschrijdend gedrag:
Behandeling van klachten grensoverschrijdend gedrag: